استاد سعید نجفی
شناخت شخصی حضرت زهرا (س) 2
شور و شعور در جلسات مذهبی: محوریت شجاعت و معرفت در شناخت حضرت زهرا(س)
در دنیای امروز، شور و شعور در جلسات مذهبی به عنوان یکی از ارکان اساسی و بنیادی در ارتقاء روحیه معنوی جامعه مورد توجه قرار گرفته است. وقتی که افراد، شور و شعور را به صورت همزمان در جلسات مذهبی تلاوت و تجربه می‌کنند، می‌توانند تأثیرات عمیقی بر عمل خود و کلیت جامعه بگذارند. در این راستا، بحث معرفت‌شناسی و نیز تبیین ابعاد مختلف آن می‌تواند زمینه‌ساز شناختی عمیق‌تر نسبت به دین و شخصیت‌های مذهبی باشد.
معرفت‌شناسی:
پرسش‌های کلیدی شناخت شخصی حضرت زهرا (س)
ما در این محتوا به دو پرسش اصلی در عرصه معرفت‌شناسی پاسخ می‌دهیم: «برای که؟» و «برای چه؟». هر یک از این دو پرسش دارای زیرشاخه‌های خاص خود است که ما را در رسیدن به شناختی جامع از شخصیت‌های مذهبی یاری می‌کند.
برای چه؟
برای سوال «برای چه؟» می‌توان سه محور عمده را در نظر گرفت:
1.ریشه عمل: عمل در دین الهی ریشه‌دار است و به‌ویژه در مبحث عاشورا، دین خدا با نبوّت حضرت آدم آغاز و با نبوّت خاتم الأنبیاء(ص) خاتمه یافته است. همچنین، با جانشینی اهل بیت(ع) کامل شده است و قیام سیدالشهداء(ع) به‌منظور تکمیل و حفظ این دین صورت گرفت. ائمه معصومین و علمای متعهد اهل بیت(ع) نیز در پاسداشت قیام عاشورا و حفظ دین تلاش کردند.
2.نفس عمل: نفس عمل در روز عاشورا و وقایع آن عمیقاً نمایان است. امام حسین(ع) و یارانش در این روز، با روحی جوانمردانه و فداکارانه، واقعیتی بی‌نظیر از ایثار و از خودگذشتگی را به نمایش گذاشتند.
3.میوه عمل: آثار مثبت قیام عاشورا و علم حسینی که به برگزاری جلسات مذهبی و عزاداری انجامیده، به وضوح در تحول اجتماعی و فرهنگی متجلی شده است. این ثمرات نه تنها در زندگی فردی، بلکه در زندگی اجتماعی نیز دیده می‌شود و شامل برکات فراوانی از جمله شجاعت، ایثار و وفاداری می‌شود.
برای که؟
سوال «برای که؟» به شناخت شخصیت حضرت زهرا(س) می‌پردازد و دارای زیرشاخه‌های مهمی است که عبارتند از:
1.زهرا که بود؟: در این بخش، شناخت شخصی و شخصیت حضرت زهرا(س) مدنظر قرار دارد. شناخت شخصی به بررسی تاریخ تولد، خانواده، شرایط زندگی و تأثیرات محیطی بر دوران کودکی می‌پردازد.
2.زهرا چه فرمود؟: این بعد شامل مطالعه خطبه‌ها، ادعیه و احادیث حضرت زهرا(س) است که نمایانگر عمق شناخت و معرفت ایشان نسبت به دین و راهبردهای الهی می‌باشد.
3.زهرا چه کرد؟: در این قسمت، اقداماتی که حضرت زهرا(س) در طول زندگی خود انجام دادند، مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ اقداماتی که تأثیر عمیقی بر تاریخ اسلام و فرهنگ شیعه گذاشته است.
اهمیت شناخت شخصی حضرت زهرا (س)
شناخت شخصی شرط لازم برای درک شخصیت‌های مذهبی است، اما به تنهایی کافی نیست. این شناخت، به‌دلیل ایجاد نقشه ذهنی از زندگی و شخصیت حضرت زهرا(س) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این شناخت دربردارنده اطلاعاتی از زمان و مکان تولد، خانواده، و شرایط اجتماعی است. شناخت شخصی به ما کمک می‌کند تا بتوانیم ابعاد بزرگتر شخصیت آن بزرگوار را مورد بررسی قرار دهیم.
معرفی مختصری از حضرت زهرا(س)
حضرت زهرا(س) در دورانی پرتنش و خفقان‌آور رشد کردند. ایشان در 18 سالگی خطبه‌ا‌ی قرائت کردند که به‌قدری عمیق و متین بود که حتی پس از سال‌ها، دانشمندان اسلام هنوز نتوانسته‌اند ابعاد مختلف آن را به‌طور کامل تشریح کنند. این نشان‌دهنده عمق تفکر و آگاهی ایشان از دین خدا و جایگاه خود در تاریخ اسلام است.
در نهایت، شور و شعور در جلسات مذهبی نه تنها یک ضرورت، بلکه یک فرصت است برای تقویت پیوندهای معنوی و اجتماعی با شخصیت‌های مذهبی، به ویژه حضرت زهرا(س). شجاعت و معرفت به‌عنوان دو عنصر اصلی در درک و عمل به آموزه‌های دینی و الگوگیری از شخصیت‌های برجسته اسلام می‌تواند به ما کمک کند تا راه‌هایی نوین برای پویایی اجتماعی و روحانی در زندگی‌مان بیابیم.
نقش جلسات مذهبی در ترویج ارزش‌های دینی
جلسات مذهبی، به‌ویژه در ماه‌های مبارک و ایام سوگواری، فضایی فراهم می‌آورند که در آن افراد با شور و شعور، آموزه‌های دینی را مرور کرده و از شخصیت‌های بزرگ تاریخ اسلام، مانند حضرت زهرا(س) و امام حسین(ع)، درس بگیرند. این جلسات به ما یادآوری می‌کنند که باید همواره به دنبال افزایش معرفت خود درباره دین و اهل بیت(ع) باشیم و در پی زندگی‌ای پر از ارزش‌ها و اصل‌ها، شجاعت و ایثار به‌دست آوریم.
دعوت به عمل
بنابراین، دعوت به عمل برای ما این است که شور و شعور را در زندگی خود مد نظر قرار دهیم. از طریق مطالعات عمیق‌تر درباره شخصیت‌های مذهبی، و همچنین شرکت فعال در جلسات مذهبی، می‌توانیم به رشد روحانی و اجتماعی خود دست یابیم. بایستی به دنبال این باشیم که چگونه می‌توانیم به منصه ظهور درآوردن آموزه‌های آن بزرگواران در زندگی روزمره‌مان بپردازیم.
نکات پایانی
شور و شعور در جلسات مذهبی نه تنها یک فرصت برای تقویت ایمان و معرفت ماست بلکه زمینه‌سازی برای تغییرات مثبت در جامعه و زندگی فردی هر یک از ما فراهم می‌آورد. با بررسی ابعاد مختلف شخصیت حضرت زهرا(س) و نشستن پای سخنرانی‌ها و نحوه برگزاری عزاداری‌ها، می‌توانیم به شناختی عمیق‌تر و نگاهی جدید به زندگی خویش دست یابیم. این عمل نه تنها به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از دین و اصول آن بیابیم بلکه ما را به سمت زندگی‌ای پرعمق و معنادار سوق می‌دهد.
